Deniz Akvaryumu
Akvaryuma Başlamadan Önce
Akvaryum kurmak istiyorsunuz, fakat bunu başarılı biçimde yapabilmek için ne gibi koşullara, nasıl gereksinimlere ihtiyacınız olduğunu merak ediyorsunuz. Herşeyden önce söyleyebilirim ki, bir akvaryumun idamesi için yeterli imkanınız, ve içindeki canlıların sağlığı için ayıracak yeterli zamanınız yoksa, akvaryum planlarını derhal rafa kaldırmalısınız. Aksi takdirde bu, hem siz değerli hobici için, hemde o akvaryumda yer alacak narin canlılar için eziyete dönüşebilir. En başta bu öngörüye ve bilince sahip olmalıyız.Akvaryum İçin Uygun Yer Belirlemek
Akvaryum kesinlikle evinizin, yada ofisinizin uygun bir köşesine ihtiyaç duyar. Bu bölgenin olması gereken bazı özellikleri vardır. Öncelikle güneş almaması gerekir. Yada en azından sabah yada akşam güneşini kısa sürelerle alan bir nokta seçilmelidir. Aksi takdirde yosunlanmanın önüne geçmek zor olacaktır. Sıcak yaz aylarında da, akvaryumun ısısını uygun aralıkta tutmak için güneş almaması çok önemlidir. Ayrıca akvaryumunuzda sakin ve stresten uzak bir hava yaratabilmek için, akvaryumun yerinin sakin bir köşe olması gereklidir. Kapı girişlerin hemen yanı, koridor gibi bölgeler bu nedenle uygun değildir. Birinin akvaryumun hemen yanında belirmesini önlemelisiniz. Bu, canlıların psikolojik sağlığı için gerekli bir özelliktir. Canlılar akvaryuma yaklaşmakta olan bizleri uzaktan görmeli ve gerek görüyorlarsa güvenli olduğunu düşündükleri pozisyonda bizi beklemelidirler. Bunun için en uygunu, akvaryumun oda kapısından uzakta, fazla ani hareket görmeyeceği bir noktada olmasıdır. Ayrıca eğer büyük bir akvaryum düşünüyorsanız, zemini bunun için gözden geçirmeli, mümkünse ana kirişlere yakın bir yer seçmelisiniz.
Bir diğer nokta, mümkünse akvaryumu evinizdeki su kaynağına ve giderine yakın bir noktaya kurmaktır. Özellikle kova kullanarak su değişimi yapılamayacak büyük tanklar için bu daha önemlidir. Su kaynağına yakınlık derken, elbette akvaryumu banyoya kurmaktan bahsetmiyorum. Örneğin akvaryumun bulunduğu odada balkon varsa, gereken uzunlukta bir hortumla akvaryumdan su çekip, hortumu direk olarak balkondaki su giderine verebilirsiniz.
Akvaryumunuzu konumlandıracağınız nokta için dikkat edilmesi gereken konular, temel olarak bunlardır. Uygun yeri de belirledikten sonra, elinize metreyi alıp ölçüm işlerinene girebilirsiniz.
Tuzlu Su Akvaryumu kurmak :
Tuzlu Su Akvaryumuna Başlarken;
Tuzlu su akvaryumlarına yeni başlayacak kişilerin en çok sorduğu sorulardan birisi direk olmasa da dolaylı olarak Tuzlu Su Akvaryumu Nasıl Kurulur? oluyor. Bu yazı soruya tam bir cevap olmasa da en azından başlamak için bir yol gösterici olabilir düşüncesiyle kaleme alınmıştır.
Günümüzde kullanmaya alıştığımız ve bu satırları bulmanızı sağlayan internet her zaman doğru bilgiye ulaşmanızı sağlamayabilir. Bu nedenle Tuzlu Su Akvaryumu ve Bakımı ile ilgili iyi bir kitap mutlak satın alın. Bulduğunuz her bilgiye şüphe ile bakın. Doğru olup olmadığını kendi mantık süzgecinizden geçirin. Bu hobide herkesin kendisine göre bir doğrusu vardır ve her zaman tek doğru olmayabilir.
Nasıl bir akvaryum sahibi olmak istiyorum ve ne tür canlılara bakmak istiyorum?
Yeni başlayanların ilk sorduğu sorular nasıl bir akvaryum ve nasıl bir ekipman gerekli? Bu sorulara cevap almadan önce yeni başlayan kişinin Nasıl bir akvaryum sahibi olmak istiyorum ve ne tür canlılara bakmak istiyorum? sorusunun cevabını vermesi gerekiyor. Nasıl ki bir canlı doğuran tankı ile Malawi tankı arasında fark varsa, ve her ikisi de Amazon balığı olmasına rağmen discus ile piranha aynı akvaryuma konulamıyorsa, tuzlu suda da buna benzer ayrımlar bulunmaktadır.
Verimli çalışan basit bir filtre sistemi
Akvaryum için ilk şartlardan biri verimli bir filtre sisteminin oluşturulmasıdır. Bunun için ise verimli çalışan bir protein ayrıştırıcı (Protein Skimmer PS) ve mümkün olduğunca basit ve pislik biriktirmeyen bir filtre sistemi yeterlidir. Ekipman seçiminde ucuza kaçılmamalıdır. Kalitesiz malzemeler ileride daha çok zarara girilmesine veya verimsizlikleri nedeniyle boşa yapılmış harcamalara dönüşür.
Filtre sistemleri konusunda değişik uygulamalar olmasına rağmen genel prensip; suya mümkün olduğunca fazla oksijen kazandırmak, amonyak – nitrit – nitrat döngüsünün hızlıca oluşmasını sağlamak, hatta döngü oluşmadan baştan atıkları toplayarak sisteme yük bindirmemektir. Bu nedenle ne kadar basit bir sistem kurulursa o kadar sorunların önlenebileceği düşüncesi yaygınlaşmıştır.
Canlı kaya tuzlu su akvaryumu için en önemli filtre malzemesidir. Azot döngüsünün tamamlanabilmesini sağlayan bakteriler için bu kayalar en uygun yerdir. Kayaların şekil ve cinsine göre değişebilir ama 100 litre akvaryum için en az 12 en çok 20 kilogram kaya uygun bir yaklaşım olarak kabul edilebilir. Kilo olarak daha fazlası veya kiloda az hacimde büyük kayalar, canlılara yüzecek yer kalmamasına neden olabilir.
Bir tuzlusu akvaryumunda sabit değerlerin oluşması için su değişimi şarttır.
Tuzlu su ile tatlı su akvaryumları arasında genel mantık olarak bir fark yoktur. Nasıl ki tatlı su akvaryumlarında nitrat fazlalaştığında ve suya gerekli mineralleri tekrar eklemek istendiğinde su değişimi yapılıyorsa tuzlu suda da bu gereklidir. Bu şart tuzlu su akvaryumunun biraz daha masraflı olmasının ilk sebebidir.
Canlıların İhtiyacını Biliyor muyuz?
Sorumlu birer akvarist olarak ilk prensibimiz istediğimiz canlının ihtiyaçlarını biliyor muyuz? Ve bu ihtiyaçları karşılayabilecek miyiz? Sorusuna doğru yanıt vermek olmalıdır.
Bu sorunun cevabı verilebilmesi için biraz daha karşılıklı soru cevaba ihtiyacımız var. Bu bilgiler hemen hemen her yerde kolaylıkla bulunan sıradan bilgiler olmasına rağmen tekrarlayalım.
Tuzlu su akvaryumları kabaca; Balık Akvaryumları ve Mercan Akvaryumları olarak iki ana guruba ayrılırlar. Bu kabaca ayrımdan sonra da çeşitli alt guruplar oluşturulabilir. Bu ayrımı yapmamızın birinci nedeni her canlının ihtiyacının ayrı olmasından kaynaklanmaktadır. Bu ayrımı yaptıktan sonra nasıl bir akvaryum olması gerekiyor. Sorusunun cevaplarını arayalım.
Sadece Balık Beslenilen Deniz Akvaryumu Kurmak ;
Sadece balık akvaryumu olacaksa yüksek kalitede ışığa ihtiyacımız olamadığını söyleyebiliriz. Her ne kadar ışık ihtiyacını yüksek kalitede istemesek de tatlı suda kullandığımız bitki gelişimini artırmaya yönelik olarak üretilmiş groluks gibi floresanları kullanmamamız yerinde olur.
Köpek balığı, müren, aslan balığı, trigger vb. gibi predator balıklar bakmak istiyorsak büyük akvaryumlara ve güçlü filtre sistemlerine ihtiyacımız olduğunu bilmeliyiz. Bu balıklar fazla tükettikleri için oldukça fazla atık üretirler. Bu balıkların bir çoğunun diğeri ile olup olamayacağını mutlaka araştırmalıyız.
Daha küçük akvaryum edinmek istiyorsak ya tek tür, yada ihtiyacını karşılayabileceğimiz daha uyumlu ve küçük balıkları seçmeye yönelmeliyiz.
Resif Akvaryumu
Bu konuya girmeden önce bu akvaryumda olacak canlıların daha değişmez koşullar istediğini, daha yüksek ışık kalitesi istediğini baştan bilmemiz gerekir. Yine canlı seçimi en önemli prensiptir. Bu gurupta akvaryuma balık da eklenebilir. Ama bu balıkların mercanlara zarar veremeyecek olan türlerden seçilmesi gerekir. Bir çok melek ve kelebek balığı mercanlara zarar verir.
Bu akvaryumları da alt guruplara ayrılabilir. Yumuşak mercan, sert mercan akvaryumları vb. gibi. Sert mercan akvaryumlarının, yumuşak mercan akvaryumlarına göre ışık ve akıntı ihtiyaçları daha fazladır. Yumuşak mercanlar olarak nitelenebilecek Leather coral, mushroom, polip Xenia vb. gibi canlılar daha düşük ışık altında bakılabilirler.
Bu konuda temel olarak söylenebilecek tek şey canlının ihtiyacının karşılandığından emin olarak akvaryuma yerleştirmektir. Bu nedenle böyle bir akvaryum planlanırken çok yüksek olmamasına özen göstermek gerekir. Floresan lambaların aydınlatma gücü 50 cm üzeri akvaryumlarda etkisini yitirir. Yüksekliği artırmaktansa, akvaryumu daha geniş ve daha uzun seçmekte fayda vardır. Akvaryum boyutunu belirlerken akvaryuma koyulacak aydınlatma armatürlerinin boyları ve lambaların ekti mesafeleri düşünülerek planlanması faydalı olur. Metal Halide armatürlerinin 60 x 60 cm bir alanda etkili olduğu, floresan boylarının 60 ~ 90 ~ 120 cm olduğu dikkate alınmalıdır.
Akvaryum boyutuna karar vermek
Su hacmi ne kadar büyük olursa su şartları o kadar az değişir. Bu durumun avantajları olduğu kadar dezavantajları da vardır. Avantajı; iyi değerler yakalandığında bu değerlerin değişmesi zaman alır. Örneğin; elektrik kesildiğinde sıcaklık değişmesi daha geç olur. Daha uzun aralıklarla müdahale ve kontrol şansınız olur. Dezavantajı ise; kötü değerler yakalandığında da aynısı olur. Örneğin; nitrat arttığında daha fazla su değiştirmeniz gerekir. Suyu ısıtmak veya soğutmak gerektiğinde daha çok enerji ve zaman harcarsınız. Eklediğiniz katkılar akvaryum hacmi ile orantılı olarak artar. İlk başta düşünmediğiniz birçok artı giderle karşılaşabilirsiniz.Bunun yanında çok küçük akvaryumlarda su şartları daha hızlı değiştiği için değerler kontrol edilemez duruma bir anda gelebilir. Bu nedenle küçük akvaryumları her an gözlemeniz gerektiğinden daha fazla ilgi ve tecrübe gerektirir. İki gün bakmazsanız sistem çökebilir. Bu nedenle başlarken çok küçük bir boyut seçmemek gerekir. Çok büyük bir akvaryum seçtiğinizde ise hem masrafı hem de bakım zorluğu nedeniyle akvaryum sizi yıldırabilir.
Akvaryum planlanırken taşırma sistemli olarak düşünülmesi daha uygun olur. Bu sistemlerde altta bulunan ikinci akvaryum hem müdahale kolaylığı sağlar, akvaryum hacminin artırır, hem de akvaryum içine koyacağınız PS, ısıtıcı, fosfat giderici vb. gibi ekipmanın çirkin görüntüsünden sizi kurtarır. Bunun için yeriniz yoksa küçük akvaryumlarda bir şelale filtre de işinizi görür. Böylelikle akvaryuma bol miktarda oksijen sağlanmış olur. Tatlı su akvaryumlarından alışık olduğumuz dış filtre kullanılması içinde pislik birikeceği ve sürekli temizliğin oldukça zor olması nedeniyle tavsiye edilmez.
Akvaryumda uygun boyutun seçimi konusunda benim fikirlerim sorulduğunda şunları söyleyebilirim:
Sadece balık beslenmesi düşünülüyorsa beslenecek balıklara ve miktarına karar verdikten sonra ilk başlangıç olarak 350 ila 400 litre civarında bir akvaryum seçmek uygun olur. Az sayıda balık bakılacağı konusunda kendine güven varsa bu hacim 150 ila 200 litreye kadar düşebilir.
Resif akvaryumu yapılmak isteniyorsa başlangıç için 150 ila 200 litre civarında bir akvaryum uygun olur. Daha büyük bir akvaryum, bu akvaryum ile en az bir yıl tecrübe kazanıldıktan sonra tecrübe edilmelidir. Bu arada bir resif akvaryumunun bütün ihtiyaçları incelenmiş ve canlılar üzerinde yeterli tecrübe kazanılmış olur. Baştan alınacak kaliteli malzeme elde kalmaz yeni akvaryumda da kullanılabilir. Resif akvaryumlarında ana tankta tedavi uygulanamayacağı için mutlaka uygun boyutta ilave bir karantina akvaryumu da düşünülmelidir.
Resif akvaryumların da özellikle su değerlerinin bilinmesi önemlidir. Bunların başlıcaları NO3, Ca, Mg, Fosfat, KH, pH değerleridir. Bu değerlerin test edilerek duruma göre gerekli katkıların eklenmesi şarttır. Test yapılmadan eklenen katkılar faydadan çok zarar verir. Akvaryumda yaptığınız değişiklikler ve eklediğiniz katkılar için bir tablo hazırlarsanız, böylece yaptığınız testleri, su değişimlerini ne zaman yapmanız gerektiği gibi tarihleri hatırlamanız kolaylaşır.
Akvaryum içerisinde tortu birikmeyecek kadar bir sirkülasyon mutlaka yapılmalıdır. Bunun için tuzlu suya uygun sirkülasyon motorları şarttır. Bu sirkülasyon ihtiyacı resif akvaryumlarında daha fazladır.
Özellikle yazın yaşanan sorunlardan biri suyun aşırı ısınmasıdır. Bu durumun canlıların metabolizmalarını hızlandırdığının (erken yaşlanma) unutulmaması gerekir. Balık akvaryumlarında soğutucu olması şart değildir ama sıcaklığın kontrol altında tutulmasında fayda vardır.
Resif akvaryumlarında ise sıcaklığın mutlaka kontrol altında tutulması gerekir. Bu sıcaklık değeri 25 ~ 26 oC değerini aşmamalıdır.
