Deniz Akvaryum Aydınlatması
Deniz akvaryumlarında ışıklandırmanın önemi;
Genelde hepimiz önce tatlı su akvaryumlarına sahip olmuşuzdur. Ardından deniz akvaryumu (Marine ya da reef) kurmaya heveslenmişizdir. Bu nedenle aklımıza ilk başta şu soru gelir. "Acaba daha önceki akvaryumlarımda kullandığım aydınlatma ürürnünü deniz akvaryumundada kullanabilir miyim?" Mevcut T8 florasanlar başlangıç aşamasında kullanılabilir. Anca dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Akvaryumun yüksekliği 50 cm ve üzeri ise bu aydınlatma ürünü yeterli gelmeyecektir. Işıklandırmada özellikle yaşatılmak istenen canlılara dikkat etmek gerekir. Işık ihtiyacı yüksek olan polipli mercanlar akvaryumunzda bulunuyor ise T8'ler hiç bir işe yaramayacaktır. Mevcud ışık bu canlılın ihtiyacı olan ışıkğı karşılamayacaktırGünümüzün son teknolojisi led sistemleri ise akvaryum aydınlatmasında dönüm noktası olmuştur.
Deniz Akvaryumlarında Kullanılan Lamba Türleri, T5-T8-PL-HQ
T8 Lambalar;T8 olarak ifadeedilen bu florasanlar her yerde bulabileceğimiz ev aydınlatması içinde kullanılan 26 mm çapında olan aydınlatma ürünleridir. T5 olarak adlandırılan florasanlar ise çok daha ince, 16 mm çapındadır.
T5 Lambalar;
T5'in en büyük avantajı çok daha ince olmasıdır. Bu sayede daha fazla aydınlatma ürünü akvaryum kapağına monte edilebilir. Ayrıca elektronik balastların kullanılabilir olması ve lambaların güçlü olması ışık şiddetinin daha fazla olmasına olanak sağlamaktadır ama ömürleri 1 yıl kadardır. İster T5 olsun ister T8 ya da HQİ 1 yıl sonra mutlaka yenileri ile değiştirilmelidirler.
Tuzlu su için olan en elverişli lambalar 10k ile 15k arası olmalıdır. Sadece beyaz florasanlar kullanılmamaya dikkat edilmemelidir. Mavi lambalarında (Actinic) beyaz lambalarla kullanılması gerekmektedir. Denizlerde 1m derinlikten sonra ışıktakı kırmızı tayf azalmaktadır. Bu nedenle beyaz ışık iyi bir şeçim olmaktan uzaktır. Actinic lambalarla kombinasyon yapılması doğal ortama daha yakın bir ışık kombinasyonu oluşturacaktır. Diğer bir altarnetif olarak bu iki lambanın karışımı olan lambalar tercih edilebilir. Bu lambaların %60'ı beyaz %40'ı ise mavi işik verir
T5'in T8'e oranla bir dezavantajı vardır. O da fazla ısı üretmesidir. Bu özelliğinden dolayı kapalı kapakların içinde T5 kullanımı problem teşki edebilir. Bu nedenle kapak içinde kullanılacak bir bilgisayar fanı sorunu halletmemizde yardımcı olacaktır.
T5 lambaların zorda olsa ayarlanılabilir ışık şiddtli olanları piyasada bulunabilmektedirç Bu sayede gün doğumu ve gün batımı efektleri yaratılabilir.
İyi bir ışık şiddeti elde etmek için sadce aydınlatma ürünün kullanılması yeterli değildir. Reflektör kullanılması burda çök büyük bir önem taşır. Doğru yerleştirilmiş bir reflektör ile 2 kat hatta bazen 3 kat verim artışı sağlanabilir. Yapılan en büyük yanlışlardan biride reflektör kullanılmayan labaların doğrudan kapağa montelemek veya bütün lambaları tek bir reflektöre bağlamaktır. Her bir lamba için tek bir reflektör kullanılması daha doğru olacaktır.
PL Lambalar;
PL genellikle yemek çubuğu lambası olarak anılır ve başka tip bir floresan ışığıdır. Ya bir birine paralel iki floresanın ya kaynaştırılmasından ya da U-şeklinde bir floresandan oluşur. Tek bir bağlantı noktaları vardır ve çıkışı ve performansı normal floresanları gölgede bırakır.
HQİ;
Bu isim aslında bir üretici firimanın civa buharlı lambalar için verdiği isimdir. Ve zaman içinde bu lambalara metal halide denilmeye başlanmıştır.
Bu lambalar 5600k'den 20.000 k'ye kadar geniş bir yelpaze içinde sunulmuştur. 20.000 K'liller oldukça mavi bir renge sahiptirler. Tuzlu su akvaryumlarında daha ziyade 10.000 ile 14.000 arası lambalar tavsiye edilir. Kelvin değeri ne kadar düşükse renkte o kadar sarı olur. Gün ışığı yada beyaz ışık değerlerine sahip olan metal lambaların yanında birde actinic olarak adlandırılan lambaların kullanılması faydalı olur.
Yüksekliği 50 cm olan bir akvaryumda 70-150 watt arası bir metal lamba kullanılması önerilir. Daha yüksek akvaryumlarda daha yüksek wattlı metal lambalar kullanılmalıdır. Ancak bu değer tahmini verilen bir değerdir. Şayet akvaryumda mercan ve polipli canlılar beslenmeyecekse bu şart değildir.
75 cm yüksekliğine kadar tüm akvaryumlarda T5 aydınlatma ürünlerinin hiç çekinmeden kullanılabileceğini vurgulamak isterim. Alansal aydınlatma yapan T5lerin tüm yerleri aydınlatacak şekilde dizilmesi çok öenmlidir. Metal lambalar ise daha çok noktasal aydınlatma yaptıkları için T5'lerin aydınlatmadığı yerlere gelecek şekilde yerleştirilse daha güçlü ve tüm alanlara hakim bir aydınlatma elde edilecektir.
Metal lambalar yandıklarında etrafa ultraviyole (UV) ışık yayarlar. Bu endenle akvaryumdaki su seviyesinden 20-30 cm yüksekte tutulmalıdırlar. Bu konu özellikle lambaların değiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken bir ayrıntıdır. Yenilenen ışık kaynağı canlıların adaptasyonu için önce daha yüksekte tutulmalı sonradan eski yerine konulmalıdır.
Diğer bir yanlış düşünce ise metal lambaların T5lerden daha fazla ışık verdiği düşüncesidir. Böyle bir durum söz konusu değildir. Bunu belirtemekte fayda var. Balıklar için şu mercanlar için şu lamba daha çok işe yarar gibi bir ayrım yapmak söz konusu değildir. Sadece akvaryum yüksekliğine bakılarak ayrım yapmak doğrudur. Özellikle yüksek akvaryumlarda ışığın tabana kadar ulaşabilmesi için yüksek wattlı lambalar tercih edilmedir.
T5'in metal lambalardan daha ucuz olduğunu belirtmekte fayda görüyorum.
Actininc lambalar (Mavi ışık)
SYLVANİA--CORALSTAR
PHİLİPS--AQUA CORAL
HAGEN--MARİNE GLO
SERA--DEEP SEA
10.00 K lik lambalar
SYLVANİA--AQUASTAR
PHİLİPS--AQARELE
HAGEN--AQUA GLO
SERA--BLUE SKY
